Livreto Celebrativo | Posse da Cátedra de Latrão


LIVRETO CELEBRATIVO
CÓPIA PARCIAL OU IMPARCIAL PROIBIDA POR PLÁGIO
TODOS OS DIREITOS RESERVADOS ®
CIDADE ESTADO DO VATICANO


POSSE DA CÁTEDRA LATERANENSE
PRESIDIDA POR SUA SANTIDADE, O PAPA
INOCÊNCIO I 



Arquibasílica de São João de Latrão, Roma
20.VI.2024



CANTO DE ENTRADA I

TU ES PETRUS
ET SUPER HANC PETRAM
AEDIFICABO ECCLESIAM MEAM
ET PORTAE INFERI NON PRAEVALEBUNT
ADVERSUS EAM.
ET TIBI DABO CLAVES
REGNI CAELORUM.



SAUDAÇÃO

2. Terminado o canto de entrada, toda a assembleia, de pé, faz o sinal da cruz, enquanto o sacerdote diz:
Pres: In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti.
Ass: Amen.


O sacerdote, voltado para o povo e abrindo os braços, saúda-o com a seguinte fórmula:
Pres: Pax vobis.
Ass: Et cum spiritu tuo.

3. O sacerdote, diácono ou outro ministro devidamente preparado poderá, em breves palavras, introduzir os fiéis na missa do dia.


ATO PENITENCIAL

Segue-se o Ato Penitencial. O sacerdote convida os fiéis à penitência.
Pres: Fratres, agnoscamus peccata nostra, ut apti simus ad sacra mysteria celebranda.
Ass: Confiteor Deo omnipotenti et vobis, fratres, quia peccavi nimis cogitatione, verbo, opere et omissione: et, percutientes sibi pectus, dicunt: mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa. Ideo precor beatam Mariam semper Virginem, omnes Angelos et Sanctos, et vos, fratres, orare pro me ad Dominum Deum nostrum.

Pres: Misereatur nostri omnipotens Deus et, dimissis peccatis nostris, perducat nos ad vitam aeternam.
Pres: Amen.

4. Segue-se as invocações Senhor tende piedade de nós, caso já não tenham ocorrido no ato penitencial.
CANTO

KYRIE ELEISON.
KYRIE ELEISON.

CHRISTE ELEISON.
CHRISTE ELEISON.

 KYRIE ELEISON.
KYRIE ELEISON.


POSSE E TOMADA DA CÁTEDRA


Após o Ato Penitencial e o Kyrie, o Santo Padre recebe a mitra. O vigário geral de Sua Santidade para a Diocese de Roma, de solidéu, diz:

Card. Enrico Rivera: Beatíssimo Pai, a Santa Igreja que está em Roma hoje exulta na glória do Senhor e acolhe o seu bispo, sucessor do Apóstolo Pedro, que vem tomar posse de sua cátedra. Este é o lugar escolhido e abençoado, do qual, fielmente no decurso dos séculos, a rocha sobre a qual a Igreja é fundada confirma todos os irmãos na verdade da fé, preside a caridade todas as Igrejas e com firmeza, a todos orienta nos caminhos da santidade. À Santíssima Trindade, surge o nosso hino de louvor, gratidão e nossa súplica, para que, de uma fronteira a outra da terra, haja apenas um rebanho se forma sob um único Pastor. Santo Padre, com devoção filial, nos professamos obedientes e dóceis a seus ensinamentos e orientações.

O Santo Padre toma a férula e se assenta na cátedra.

CANTO
ECCE SACERDOS MAGNUS
  
ECCE SACERDOS MAGNUS! ECCE SACERDOS MAGNUS!

QUI IN DIEBUS SUI, PLACUIT DEO. 


HINO DE LOUVOR
Gloria de Angelis

5. Quando for prescrito, canta-se ou recita-se o Hino de Louvor.

PRES: GLORIA IN EXCELSIS DEO
ASS: ET IN TERRA PAX HOMINIBUS BONAE VOLUNTATIS. 
LAUDAMUS TE, BENEDICIMUS TE,
ADORAMUS TE, GLORIFICAMUS TE,
GRATIAS AGIMUS TIBI PROPTER MAGNAM GLORIAM TUAM,
DOMINE DEUS, REX CAELESTIS,
DEUS PATER OMNIPOTENS.
DOMINE FILI UNIGENITE, IESU CHRISTE,
DOMINE DEUS, AGNUS DEI, FILIUS PATRIS,
QUI TOLLIS PECCATA MUNDI, MISERERE NOBIS;
QUI TOLLIS PECCÁTA MUNDI, SUSCIPE DEPRECATIONEM NOSTRAM.
QUI SEDES AD DEXTERAM PATRIS, MISERERE NOBIS.
QUONIAM TU SOLUS SANCTUS,
TU SOLUS DOMINUS, TU SOLUS ALTISSIMUS,
IESU CHRISTE, CUM SANCTO SPIRITU:
IN GLORIA DEI PATRIS. AMEN.


 COLETA

6. Terminado o hino, de mãos unidas, o sacerdote diz:
Pres: Oremus.
Ó Deus, força daqueles que em vós esperam, sede favorável ao nosso apelo e, como nada podemos em nossa fraqueza, dai-nos sempre o socorro da vossa graça, para que possamos querer e agir conforme a vossa vontade, seguindo os vossos mandamentos. Por nosso Senhor Jesus Cristo, vosso Filho, que é Deus, e convosco vive e reina, na unidade do Espírito Santo, por todos os séculos dos séculos.

Ass: Amen.


PRIMEIRA LEITURA

7. O leitor dirige-se ao ambão para a primeira leitura, que todos ouvem sentados.

L: Leitura do livro do Eclesiástico. 

O profeta Elias surgiu como um fogo, e sua palavra queimava como uma tocha. Fez vir a fome sobre eles e, no seu zelo, reduziu-os a pouca gente. Pela palavra do Senhor fechou o céu e de lá fez cair fogo por três vezes. Ó Elias, como te tornaste glorioso por teus prodígios! Quem poderia gloriar-se de ser semelhante a ti? Tu, que levantaste um homem da morte e dos abismos, pela palavra do Senhor; tu, que precipitaste reis na ruína e fizeste cair do leito homens ilustres; tu, que ouviste censuras no Sinai e decretos de vingança no Horeb. Tu ungiste reis, para tirar vingança, e profetas, para te sucederem; tu foste arrebatado num turbilhão de fogo, um carro de cavalos também de fogo, tu, nas ameaças para os tempos futuros, foste designado para acalmar a ira do Senhor antes do furor, para reconduzir o coração do pai ao filho, e restabelecer as tribos de Jacó. Felizes os que te viram, e os que adormeceram na tua amizade! Nós também, com certeza, viveremos; mas, após a morte, não será tal o nosso nome. Apenas Elias foi envolvido no turbilhão, Eliseu ficou repleto do seu espírito. Durante a vida não temeu príncipe algum, e ninguém o superou em poder. Nada havia acima de suas forças, e, até já morto, seu corpo profetizou. Durante a vida realizou prodígios e, mesmo na morte, suas obras foram maravilhosas.

L: Verbum Domini.
Ass: Deo gratias.


SALMO RESPONSORIAL

8. O salmista ou o cantor recita o salmo, e o povo o estribilho.

Ó justos, alegrai-vos no Senhor!

Deus é Rei! Exulte a terra de alegria, e as ilhas numerosas rejubilem! Treva e nuvem o rodeiam no seu trono, que se apoia na justiça e no direito.R.

Vai um fogo caminhando à sua frente e devora ao redor seus inimigos. Seus relâmpagos clareiam toda a terra; toda a terra ao contemplá-los estremece. R.

As montanhas se derretem como cera ante a face do Senhor de toda a terra; e assim proclama o céu sua justiça, todos os povos podem ver a sua glória. R.

“Os que adoram as estátuas se envergonhem e os que põem a sua glória nos seus ídolos; aos pés de Deus vêm se prostrar todos os deuses!” R.


10. Segue-se o Aleluia ou outro canto.



ACLAMAÇÃO AO EVANGELHO


ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.


11. Enquanto isso, o sacerdote, se usar incenso, coloca-o no turíbulo. O diácono que vai proclamar o Evangelho, inclinando-se diante do sacerdote, pede a bênção em voz baixa:

Diác: Da mihi benedictionem tuam.

O sacerdote diz em voz baixa:

Pres: Dominus sit in corde tuo et in labiis tuis: ut digne valeam nuntiare Evangelium suum: in nomine Patris et Filii + et Spiritus Sancti.
Diác: Amen.


EVANGELHO

12. O diácono ou o sacerdote dirige-se ao ambão, acompanhado, se for oportuno, pelos ministros com o incenso e as velas, e diz:

Diác ou Sac: Dominus vobiscum.
Ass: Et cum spiritu tuo.

O diácono, ou o sacerdote, fazendo o sinal da cruz no livro e, depois, na fronte, na boca e no peito, diz:
Diác ou Sac: Proclamatio et Evangelii Iesu Christi, secundum Matthaeum.
Ass: Gloria tibi, Domine.

Então o diácono ou o sacerdote, se for oportuno, incensa o livro e proclama o Evangelho.

Diác ou Sac: Naquele tempo, disse Jesus aos seus discípulos: “Quando orardes, não useis muitas palavras, como fazem os pagãos. Eles pensam que serão ouvidos por força das muitas palavras. Não sejais como eles, pois vosso Pai sabe do que precisais, muito antes que vós o peçais. Vós deveis rezar assim: Pai nosso que estás nos céus, santificado seja o teu nome; venha o teu Reino; seja feita a tua vontade, assim na terra como nos céus. O pão nosso de cada dia dá-nos hoje. Perdoa as nossas ofensas, assim como nós perdoamos a quem nos tem ofendido. E não nos deixes cair em tentação, mas livra-nos do mal. De fato, se vós perdoardes aos homens as faltas que eles cometeram, vosso Pai que está nos céus também vos perdoará. Mas, se vós não perdoardes aos homens, vosso Pai também não perdoará as faltas que vós cometestes”.

13. Terminado o Evangelho, o diácono ou o sacerdote diz:
Diác ou Sac: Verbum Domini.
Ass: Laus tibi, Christe.


HOMILIA

14. Nos domingos e festas de preceito, faça-se a homilia, também recomendável nos outros dias.


OFERTÓRIO

17. Inicia-se o canto do ofertório, enquanto os ministros colocam no altar o corporal, o sanguinho , o cálice e o missal.

CANTO DE OFERTÓRIO

UBI CARITAS ET AMOR, DEUS IBI EST.

CONGREGAVIT NOS IN UNUM CHRISTI AMOR.
EXSULTEMUS, ET IN IPSO JUCUNDEMUR.
TIMEAMUS, ET AMEMUS DEUM VIVUM.
ET EX CORDE DILIGAMUS NOS SINCERO.

UBI CARITAS ET AMOR, DEUS IBI EST.

SIMUL ERGO CUM IN UNUM CONGREGAMUR:
NE NOS MENTE DIVIDAMUR, CAVEAMUS.
CESSENT IURGIA MALIGNA, CESSENT LITES.
ET IN MEDIO NOSTRI SIT CHRISTUS DEUS.

UBI CARITAS ET AMOR, DEUS IBI EST.

SIMUL QUOQUE CUM BEATIS VIDEAMUS,
GLORIANTER VULTUM TUUM, CHRISTE DEUS:
GAUDIUM QUOD EST IMMENSUM, ATQUE PROBUM,
SAECULA PER INFINITA SAECULORUM. AMEN.

UBI CARITAS ET AMOR, DEUS IBI EST.

18. Convém que os fiéis manifestem a sua participação, trazendo o pão e o vinho para a celebração da Eucaristia, ou outros dons para auxílio da comunidade e dos pobres.

19. O sacerdote, de pé, toma a patena com o pão e, elevando-a um pouco sobre o altar, reza em silêncio:
Benedictus es, Domine, Deus universi, quia de tua largitate accepimus panem, quem tibi offerimus, fructum terrae et operis manuum hominum: ex quo nobis fiet panis vitae.

20. O diácono ou o sacerdote derrama o vinho e um pouco d'água no cálice, rezando em silêncio.
Per huius aquae et vini mysterium eius efficiamur divinitatis consortes, qui humanitatis nostrae fieri dignatus est particeps.

21. Em seguida, o sacerdote toma o cálice e, elevando-o um pouco sobre o altar, reza em silêncio:
Benedictus es, Domine, Deus universi, quia de tua largitate accepimus vinum, quod tibi offerimus, Fructum vitis et operis manuum hominum, ex quo nobis fiet potus spiritalis.

22. O sacerdote, inclinando, reza em silêncio:
In spiritu humilitatis et in animo contrito suscipiamur a te, Domine; et sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo hodie, ut placeat tibi, Domine Deus.

23. Se for oportuno, incensa as oferendas e o altar. Depois, o diácono ou o ministro incensa o sacerdote e o povo.

24. O sacerdote, de pé, ao lado do altar, lava as mãos, dizendo em silêncio:
Lava me, Domine, ab iniquitate mea, et a peccato meo munda me.


ORAÇÃO SOBRE AS OFERENDAS

25. No meio do altar e voltado para o povo, estendendo e unindo as mãos, o sacerdote diz:
Pres:  Orate, fratres: ut meum ac vestrum sacrificium acceptabile fiat apud Deum Patrem omnipotem.
Ass: Suscipiat Dominus sacrificium de manibus tuis ad laudem et gloriam nominis sui, ad utilitatem quoque nostram totius que Ecclesiae suae sanctae.
26. Em seguida, abrindo os braços, o sacerdote reza a oração sobre as oferendas.
Pres: Ó Deus, com estes dons alimentais nossa vida e a renovais pelo sacramento. Concedei, nós vos pedimos, que nunca falte este auxílio ao nosso corpo e à nossa alma. Por Cristo, nosso Senhor.
Ass: Amen.


PREFÁCIO

Começando a Oração Eucarística, o sacerdote abre os braços e diz:
Pres: Dominus vobiscum.
Ass: Et cum spiritu tuo.

Erguendo as mãos, o sacerdote prossegue:
Pres: Sursum corda.
Ass: Habemus ad Dominum.

O sacerdote, com os braços abertos, acrescenta:
Pres: Gratias agamus Domino Deo nostro.
Ass: Dignum et iustum est.
O sacerdote, de braços abertos, continua o prefácio.

Pres: Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre:  Te quidem, Dómine, omni témpore confitéri,  sed in hac potíssimum nocte  gloriósius prædicáre,  cum Pascha nostrum immolátus est Christus.  Ipse enim verus est Agnus  qui ábstulit peccáta mundi.  Qui mortem nostram moriéndo destrúxit,  et vitam resurgéndo reparávit.  Quaprópter, profúsis paschálibus gáudiis,  totus in orbe terrárum mundus exsúltat.  Sed et supérnæ virtútes atque angélicæ potestátes  hymnum glóriæ tuæ cóncinunt, sine fine dicéntes:
 
CANTO

SANCTUS, SANCTUS, SANCTUS
DOMINUS, DEUS SABAOTH

PLENI SUNT CÆLI ET TERRA GLORIA TUA
HOSANNA, IN EXCELSIS

BENEDICTUS QUI VENIT IN NOMINE DOMINI
HOSANA, IN EXCELSIS


ORAÇÃO EUCARÍSTICA I
CANÔN ROMANO

80. O sacerdote, de braços abertos, diz:
Pres: Te igitur, clementissime Pater, per Iesum Christum, Filium tuum, Dominum nostrum, supplices rogamus ac petimus, uti accepta habeas et benedicas + haec dona haec munera, haec sancta sacrificia illibata.

O sacerdote de braços abertos prossegue:
Pres: In primis, quae tibi offerimus pro Ecclesia tua sancta catholica: quam pacificare, custodire, adunare et regere digneris toto orbe terrarum: una cum me indignus servus tuis et omnibus orthodoxis atque catholicae et apostolicae fidei cultoribus.
81. Memento dos vivos
1C: Memento, Domine famulorum famularumque tuarum, et omnium circumstantium, quorum tibi fides cognita est et nota devotio, pro quibus tibi offerimus: vel qui tibi offerunt hoc sacrificium laudis, pro se suisque omnibus: pro redemtione animarum suarum, pro spe salutis et incolumitatis suae: tibique reddunt vota sua aeterno Deo, vivo et vero.

Antes da seguinte prece, observe-se os comunicantes próprios para a missa que está sendo celebrada.
82. ''Infra actionem''
2C: Communicantes, et memoriam venerantes, in primis gloriosae semper Virginis Mariae, Genetricis Dei et Domini nostri Iesu Christi: sed et beati Ioseph, eiusdem Virginis Sponsi, et beatorum Apostolorum ac Martyrum tuorum, Petri et Pauli, Andreae, (Iacobi, Ioannis, Thomae, Iacobi, Philippi, Bartholomaei, Matthaei, Simonis et Thaddaei: Lini, Cleti, Clementis, Xysti, Cornelii, Cypriani, Laurentii, Chrysogoni, Ionnis et Pauli, Cosmae et Damiani) et omnium Sanctorum tuorum; quorum meritis precibusque concedas, ut in omnibus protectionis tuae muniamur auxilio. (Per Christum Dominum nostrum. Amen.)

88. O sacerdote, com os braços abertos, continua:
Pres: Hanc igitur oblationem servitutis nostrae, sed et cunctae familiae tuae, quaesumus, Domine, ut placatus accipias: diesque nostros in tua pace disponas, atque ab aeterna damnatione nos eripi et in electorum tuorum iubeas grege numerari. (Per Christum Dominum nostrum. Amen.)

De qualquer forma, prossegue-se:
90. Estendendo as mãos sobre as oferendas, diz:
Pres: Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem, acceptabilemque facere digneris: ut nobis Corpus et Sanguis fiat dilectissimi Filii tui, Domini nostri Iesu Christi.

O sacerdote une as mãos.

91. Nas fórmulas que se seguem, as palavras do Senhor sejam proferidas de modo claro e audível, como requer a sua natureza.
Pres: Qui, pridie quam pateretur, 
toma o pão, mantendo-o um pouco elevado sobre o altar,inclina-se levemente, e prossegue:
accepit panem in sanctas ac venerabiles manus suas,
eleva os olhos
et elevatis oculis in caelum ad te Deum Patrem suum omnipotentem, tibi gratias agens benedixit, fregit, deditque discipulis suis.
Mostra ao povo a hóstia consagrada, coloca-a na patena, fazendo gunuflexão para adorá-la.

92. Então prossegue:
Pres: Simili modo, postquam cenatum est,
toma o cálice nas mãos, mantendo-o um pouco elevado sobre o altar, inclina-se levemente, e prossegue:
accipiens et hunc praeclarum calicem in sanctas ac venerabiles manus suas, item tibi gratias agens benedixit, deditque discipulis suis.
Mostra o cálice ao povo, coloca-o sobre o corporal e faz genuflexão para adorá-lo.

93. Em seguida, diz:
Pres: Mysterium fidei.
Ass: Mortem tuam annuntiamus, Domine, et tuam resurrectionem confitemur, donec venias!

94. O sacerdote, de braços abertos, diz:
Pres: Unde et memores, Domine, nos servi tui, sed et plebs tua sancta, eiusdem Christi, Filii Tui, Domini nostri, tam beatae passionis, necnon et ab inferis resurrectionis, sed et in caelos gloriosae ascensionis: offerimus praeclarae maiestati tuae de tuis donis ac datis hostiam puram, hostiam sanctam, hostiam immaculatam, Panem sanctam vitae aeternae et Calicem salutis perpetuae.

95.  Prossegue, de braços abertos:
Pres: Supra quae propitio ac sereno vultu respicere digneris: et accepta habere, siculti accepta habere dignatus es munera pueri tui iusti Abel, et sacrificium Patriarchae nostri Abrahae, et quod tibi obtulit summus sacerdos tuus Melchisedech, sanctum sacrificium, immaculatam hostiam.  
96. Une as mãos e inclina-se, dizendo:
Supplices te rogamus, omnipotens Deus: iube haec perferri per manus sancti Angeli tui in sublime altare tuum, in conspectu divinae maiestatis tuae; ut quotquot ex hac altaris participatione sacrosanctum Filii tui Corpus et Sanguinem sumpserimus, 
ergue-se e faz sobre si o sinal da cruz, dizendo:
omni benedictione caelesti et gratia repleamur. (Per Christum Dominum nostrum. Amen.)

97. Memento dos defuntos.
O sacerdote, de braços abertos, diz:
3C: Memento etiam, Domine, famulorum famularumque tuarum, qui nos praecesserunt cum signo fidei, et dormiunt in somno pacis. 
Une as mãos e reza em silêncio.
De braços abertos, prossegue:
Ipsis, Domine, et omnibus in Christo quiescentibus, locum refrigerii, lucis et pacis, ut indulgeas, deprecamur. 
Une as mãos.
(Per Christum Dominum nostrum. Amen.)

98. Bate no peito, dizendo:
4C: Nobis quoque peccatoribus famulis tuis,
de braços abertos, prossegue:
de multitudine miserationum tuarum sperantibus, partem aliquam et societatem donare digneris cum tuis sanctis Apostolis et Martyribus et omnibus Sanctis tuis : cum Ioanne, Stephano, Matthia, Barnaba, (Ignatio, Alexandro, Marcellino, Petro, Felicitate, Perpetua, Agatha, Lucia, Agnete, Caecilia, Anastasia)intra quorum nos consortium, non aestimator meriti, sed veniae, quaesumus, largitor admitte.
Une as mãos.
(Per Christum Dominum nostrum. Amen.)

99. E o sacerdote prossegue:
4C: Per quem haec omnia, Domine, semper bona creas, sanctificas, vivificas, benedicis, et praestas nobis.

100. Ergue o cálice e a patena com a hóstia, dizendo:
Pres: Per ipsum, et cum ipso, et in ipso, est tibi Deo Patri omnipotenti, in unitate Spiritus Sancti, omnis honor et gloria per omnia saecula saeculorum.
Ass: Amen.

RITO DA COMUNHÃO

125. Tendo colocado o cálice e a patena sobre o altar, o sacerdote diz unindo as mãos:
Pres: Praeceptis salutaribus moniti, et divina institutione formati, audemus dicere.
O sacerdote abre os braços e prossegue com o povo:
Ass: Pater noster, qui es in caelis: sanctificetur nomen tuum; adveniat regnum tuum; fiat voluntas tua, sicut in caelo, et in terra. Panem nostrum cotidianum da nobis hodie; et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris: et ne nos inducas in tentationem; sed libera nos a malo.

126. O sacerdote prossegue sozinho, de braços abertos:
Pres: Libera nos, quaesumus, Domine, ab omnibus malis, da propitius pacem in diebus nostris, ut, ope misericordiae tuae adiuti, et a peccato simus semper liberi et ab omni perturbatione securi: exspectantes beatam spem et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi.
O sacerdote une as mãos. O povo conclui a oração aclamando:
Ass: Quia tuum est regnum, et potestas, et gloria in saecula.

127. O sacerdote, de braços abertos, diz em voz alta:
Pres: Domine Iesu Christe, qui dixisti Apostolis tuis: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis: ne respicias peccata nostra, sed fidem Ecclesiae tuae; eamque secundum voluntatem tuam paceficare et coadunare digneris.
O povo responde:
Ass: Amen.

128. O sacerdote, estendendo e unindo as mãos, acrescenta:
Pres: Pax Domini sit semper vobiscum.
O povo responde:
Ass: Et cum spiritu tuo.

FRAÇÃO DO PÃO

130. Em seguida, o sacerdote parte o pão consagrado sobre a patena e coloca um pedaço no cálice, rezando em silêncio:
Pres: Hanc autem unionem ad corpus et sanguinem Iesu Christi Domini nostri, in nobis accipimus, serve nos ad vitam aeternam.

131. Enquanto isso, canta-se ou recita-se:


CANTO

AGNUS DEI, QUI TOLLIS PECCATA MUNDI,
MISERERE NOBIS.

AGNUS DEI, QUI TOLLIS PECCATA MUNDI,
MISERERE NOBIS.

AGNUS DEI, QUI TOLLIS PECCATA MUNDI,
DONA NOBIS PACEM.

Essas palavras podem ser repetidas várias vezes, se a fração do pão se prolonga. Contudo, na última vez se diz: dona nobis pacem.


132. O sacerdote, de mãos unidas, reza em silêncio:
Pres: Domine Jesu Christe, corpus et sanguinem tuum ego accipere, non propter tonem, sed fidem Ecclesiae; sed, propter bonitatem tuam, medicina autem alimenta, et quibus in vita mea.

133. O sacerdote faz genuflexão, toma a hóstia, elevando-a sobre a patena, diz em voz alta, voltado para o povo:
Pres: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Beati qui ad cenam Agni vocati sunt.
E acrescenta, com o povo, uma só vez:
Ass: Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum: sed tantum dic verbo, et sanabitur anima me.


COMUNHÃO

134. O sacerdote, voltado para o altar, reza em silêncio:
Corpus Christi custodiat me in vitam aeternam.
Comunga o Corpo de Cristo.
Depois, segura o cálice e reza em silêncio:
Ab Sanguis Christi custodiat me in vitam aeternam.
Comunga o Sangue de Cristo.

135. Toma a patena ou o cibório e, mostrando a hóstia um pouco elevada aos que vão comungar e diz a cada um:
Corpus Christi.
O que vai comungar responde:
Amen.
O diácono, ao distribuir a sagrada comunhão, procede do mesmo modo.
136. Se houver comunhão sob as duas espécies, observe-se o rito prescrito.

137. Enquanto o sacerdote comunga do Corpo de Cristo, inicia-se o canto da comunhão.


CANTO DE COMUNHÃO I

O SALUTARIS HOSTIA
QUAE CAELI PANDIS OSTIUM:
BELLA PREMUNT HOSTILIA,
DA ROBUR, FER AUXILIUM.
UNI TRINOQUE DOMINO
SIT SEMPITERNA GLORIA,
QUI VITAM SINE TERMINO
NOBIS DONET IN PATRIA. AMEN.

138. Terminada a comunhão, o sacerdote, o diácono ou acólito purifica a patena e o cálice.

Enquanto se faz a purificação, o sacerdote reza em silêncio:

Jube, Domine, ut servare possimus ex pura est cor nostrum quod suscepit oris. Et turn hoc munus nobis remédium sempiternum.



139. O sacerdote pode voltar a cadeira. É aconselhável guardar um momento de silêncio ou recitar algum salmo ou canto de louvor.


CANTO DE COMUNHÃO II

ANIMA CHRISTI, SANCTIFICA ME
CORPUS CHRISTI, SALVA ME.
SANGUIS CHRISTI, INEBRIA ME
AQUA LATERIS CHRISTI, LAVA ME.

PASSIO CHRISTI, CONFORTA ME.
O BONE IESU, EXAUDI ME.
INTRA VULNERA TUA ABSCONDE ME.

NE PERMITTAS A TE ME SEPARARI.
AB HOSTE MALIGNO DEFENDE ME.
IN HORA MORTIS MEÆ VOCA ME.

ET IUBE ME VENIRE AD TE,
UT CUM SANCTIS TUIS LAUDEM TE
PER INFINITA SAECULA SAECULORUM. AMEN.


ORAÇÃO PÓS COMUNHÃO

140. De pé, junto à cadeira ou ao altar, o sacerdote diz:
Pres: Oremus.
E todos, com o sacerdote, rezam algum tempo de silêncio, se ainda não o fizeram. Em seguida o sacerdote abrindo os braços diz a oração ''Depois da comunhão''.
Fazei, Senhor, que a sagrada comunhão nos vossos mistérios, sinal da nossa união convosco, realize a unidade na vossa Igreja. Por Cristo, nosso Senhor.
Ass: Amen.


RITOS FINAIS

141. Se necessário, façam-se breves comunicações ao povo.

142. Segue-se o rito de despedida. O sacerdote, abrindo os braços, saúda o povo:
Pres: Dominus vobiscum.
O povo responde.
Ass: Et cum spiritu tuo.

Pres: Sit nomen Domini benedictum.
Ass: Ex hoc nunc et usque in saeculum.

Pres: Adiutorium nostrum in nomine Domini.
Ass: Qui fecit caelum et terram.

O sacerdote abençoa o povo, dizendo:
Pres: Benedicat vos omnipotens Deus, Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus.
Ass: Amen.

143. Depois, o diácono ou o próprio sacerdote diz ao povo, unindo as mãos:
Diac ou Pres: Ite missa est.
O povo responde:
Ass: Deo gratias.

144. Então o sacerdote beija o altar em sinal de veneração, como no início. Feita a devida reverência, retira-se com os ministros.


CANTO

O FELIX ROMA, O FELIX ROMA NOBILIS
O FELIX ROMA, ROMA, FELIX ROMA NOBILIS
O FELIX ROMA, ROMA, FELIX ROMA NOBILIS
SEDES ES PETRI, QUI CHRISTI VICEM GERIT
SEDES ES PETRI, QUI APOSTOLUS EST PACIS

PONTIFEX TECUM ERIMUS OMNES NOS
PONTIFEX ES MAGISTER QUI TUOS CONFIRMAS FRATRES
PONTIFEX TECUM ERIMUS OMNES NOS
PONTIFEX ES MAGISTER QUI TUOS CONFIRMAS FRATRES
PONTIFEX FUNDAMENTUM AC ROBUR NOSTRUM
HOMINUMQUE PISCATOR PASTOR ES GREGIS LIGANS TERRAM ET COELUM

PETRE, TU ES CHRISTI ES VICARIUS SUPER TERRAM
RUPES INTER FLUCTUS, TU ES PHARUS AC VERITAS
TU CHRISTI ES CARITAS, TU ES UNITATIS CUSTOS
PROMPTUS LIBERTATIS DEFENSOR; IN TE AUCTORITAS

PETRE, TU ES CHRISTI ES VICARIUS SUPER TERRAM
RUPES INTER FLUCTUS, TU ES PHARUS AC VERITAS
TU CHRISTI ES CARITAS, TU ES UNITATIS CUSTOS
PROMPTUS LIBERTATIS DEFENSOR; IN TE AUCTORITAS
O ROMA NOBILIS! O ROMA FELIX NOBILIS!